Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2014


Κύριος και Δούλος (ΙΙ)



Ή, μάλλον, κυρίες και δούλοι, για το (ΙΙ), κυρίες και κύριοι και αγαπητά παιδιά, δούλοι του Θεού ενίοτε, δούλοι της τρόικας ίσως, δούλοι των παθών και του ταράχου ενίοτε αυτών (των παθών). O ελληνοδουλολόγος Yvon Garlan ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά, όμως τι σημασία έχει; Για εκείνες τις Σπαρτιάτισσες, τις Λοκρές, τις Αργίτισσες, και για τους δούλους τους, η ζωή είχε αλλάξει για πάντα. Τι σημασία έχει αν ήταν σπάνια περιστατικά; Γι' αυτές, γι' αυτούς, ήταν όλη η ζωή. Οι δούλοι αντικατέστησαν τους απόντες κυρίους, είχαν να προσφέρουν κάτι πέρα από την ελευθερία ή τη δουλεία, και δεν τ' αρνήθηκαν. Η άρνηση της άρνησης ανάποδα: όχι πια ο κύριος δούλος του δούλου, ένεκα της ανάγκης του να είναι κύριος, να έχει δούλο, αλλά ο δούλος κύριος της κυρίας, ένεκα της ανάγκης της να είναι γυναίκα, κατά το φυλοκοινωνικώς λεγόμενον. Να, κοιτάξτε, κυττάξτε την ταφόπετρα, το δουλάκι δείχνει στη γυναίκα που συνόδευσε στον τάφο, δείχνει... Τι δείχνει;




Στο Άργος, που το εγκατέλειψαν οι πολίτες του ύστερα από ήττα από τους Σπαρτιάτες στα τέλη του 6ου αιώνα ή στις αρχές του 5ου, οι γυναίκες είχαν αναλάβει την επιβίωση της πόλης με τη βοήθεια δούλων (δίχως αμφιβολία των Γυμνητών της περιοχής) τους οποίους παντρεύτηκαν, ώσπου να ενηλικιωθούν οι γιοι των εξαφανισμένων πολιτών. Το επεισόδιο αυτό έκανε πολύ θόρυβο στο εξωτερικό, αν είναι αλήθεια ότι η τετραλογία που αφιέρωσε το 463 ο Αισχύλος στις Δαναΐδες ήθελε να εκφράσει ποιητικά τις νομικές διαμάχες και τις σοβαρές κοινωνικές και ψυχολογικές δυσχέρειες που συντάραζαν τότε το Άργος, αναφέροντας το δίλημμα του αναγκαστικού γάμου, την αντίσταση των γυναικών προς τη σκληρή μοίρα που τις καταδιώκει και την αφοσίωση όσων, όπως η Υπερμνήστρα, αποδέχονται τους απεχθείς συζύγους από πατριωτική επιταγή και από φυσική επιθυμία για τεκνοποιία.
Στη Λοκρίδα, την ώρα που ο Μεσσηνιακός πόλεμος είχε κρατήσει τους πολίτες μακριά από τις εστίες τους, οι γυναίκες τους είχαν βρει παρηγοριά από τους δούλους τους (που ήσαν αναμφισβήτητα ειλωτικού τύπου) και στη συνέχεια είχαν συμμετάσχει μαζί μ' αυτούς στην ίδρυση της ιταλικής αποικίας των Επιζεφύριων Λοκρών γεγονός που εξηγεί, κατά τον Πολύβιο (XII, 5, 6), ότι στην πόλη αυτή «η κληρονομική αριστοκρατία προέρχεται ολόκληρη από τις γυναίκες και όχι από τους άντρες».
Σχετικά με την ίδρυση του Τάραντα από τους «εξω-ταξικούς» Λακεδαιμόνιους που είχαν την ονομασία «Παρθένιαι», κυκλοφορούσε επίσης μια παράδοση ότι επρόκειτο για νόθους, που γεννήθηκαν κατά τον πρώτο Μεσσηνιακό πόλεμο από τις Σπαρτιάτισσες και τους Είλωτές τους. Είναι, λοιπόν, αξιοσημείωτο ότι μόνο στις πόλεις που γνώρισαν μια δουλεία ειλωτικού τύπου δόθηκε μερικές φορές η δυνατότητα στους δούλους, σε καιρό κρίσης, να αποκτήσουν πρόσβαση στις γυναίκες των πολιτών και να συνδεθούν έτσι με τη ζωή της κοινότητας.






Έτσι είχαν τα πραύματα. Οι Λοκρές βρήκαν παρηγοριά στους δούλους, ελλείψει κυρίων ανδρών, οι οποίοι κύριοι οίδασι τι ποιούσι - ό,τι εκείνος ο Λοκρός ο Αίας που βίασε το λάφυρό του, την προ ολίγου μικρή κυρία, την ξακουστή Κασσάνδρα. Αυτές οι ιστορίες γράφτηκαν στα ντιενέγια, που λένε, δούλων και κυριών, και φτάσανε αθόρυβα, σαν τη σουρλουλού την ομίχλη, στις μέρες μας, στις ζωγραφιές και στα τραγούδια, όπως σ' εκείνο του Ρασούλη, του Παπάζογλου, του Ξυδάκη, το από τη γυναίκα ούτε 'να καλό δεν είδα, που λέει κάπου "όσο σκλαβωμένη θάσαι σ' ένα μπονηρό, άλλο τόσο σκλάβος θάμαι κι όλο θα πονώ", όπως και σε τούτο το...






παιδί δουλάκι που με λες δεν με πειράζει
κοίτα κυρά μου, κύττα, βγήκα γκέιμ όβερ
κοίτα το λάπτοπ μάλλον η ώρα πλησιάζει
οι δυο να μείνουμε δικός σου νάμαι λόβερ

σαν τις λοκρές που όταν το μάθανε λουφάξαν
τι έκανε ο αίας της κασσάνδρας του συνδρόμου
κάνε το ίδιο μες στον τάφο που μας τάξαν
να με χαδεύεις να με λες γλυκά "μωρό μου"



9 σχόλια:

  1. Κύριε Ναρκαλιευτά των Αναρτήσεων, πιάνεις πάλι ανατρεπτικά το θέμα. Πάντως λύγισα στα δύο από τη Τζένη Βάνου, τι τραγούδι!, τι φωνή!, τι ενορχήστρωση!, το έχει πει και η Αλέξια επίσης ωραιότατα, δεν το ήξερα, το είδα τώρα στο ΓιουΤιουμπ, πάντα μου άρεσε η Αλέξια, είχε κάτι, αλλά πού χάθηκε αυτό το κορίτσι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πού να φανταζόμανε ότι η Τζένη Βάνου ήταν για να πεθάνει. Ούτε για την κ. Αλέξια, που ούτε κι αυτή μ' αρέσει, γνωρίζω.
      Για μιαν ακόμα φορά η ζωή με μαθαίνει πόσο βλαξ γίνομαι όταν πάω να κοροδέψω. Ειδικά όταν ορμά μπροστά ο ανίκητος διοικητής του μέλλοντος των υπερσιντελίκων (ο ανώτατος αφέντης των σκουλήκων).
      Μετά κάνω μόκο.

      Διαγραφή
    2. ... υπερσυντελίκων, μην πάρω φόρα και πω υπερσυντελύκων.

      Σωστό:
      Ο Διοκητής του Μέλλοντος των Υπερσυντελύκων.

      Διαγραφή
  2. Μα εσύ, Ταμίστας, φαίνεται ότι κάνεις μόκο γενικότερα...έτσι εξηγείται...
    και για να έρθω στο θέμα, αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει όσο παίζουμε στο δίπολο και δικαιολογούμε τους δούλους, ειδικά τον δούλο μέσα μας...
    για να μην πω το τελικό μου συμπέρασμα: ότι δεν θέλουμε να αλλάξει...
    άλλωστε οι ''κομμουνιστές'' αποδείχθηκαν όλοι αποτυχημένοι αστοί...και οι ''σουρεαλιστές''; αποτυχημένοι ορθολογιστές...κατά τα άλλα, οι λύκοι μας μάραναν...
    (α, τα είπα και ξέγνοιασα...για να μην ξεράσω :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο Διοκητής του Μέλλοντος των Υπερσυντελύκων είναι, όπως προείπα, ο Αφέντης των Σκουλήκων, θα πει ο (αμάν πια) Θάνατος που δεν μαραίνει ακριβώς, αλλά σαπίζει μαραμένους κι αμάραντους.

      Έτσι είναι. Δεν θέλουμε, οι μηχανές που πεθυμάμε, ν' αλλάξει. Έτσι εξηγείται. Σιχαίνομαι τον δούλο μέσα μου, τονε λυπάμαι, τον αγαπώ.
      Ο κόσμος αλλάζει όταν βγαίνουμε από τις διπολίες, όχι όταν τασσόμαστε με τον έναν ή τον άλλο πόλο. Άσε που οι διπολίες είναι κατασκευές, υπάρχουν μόνο στα μυαλά των ταγμένων, είτε επίτηδες είτε με το ζόρε τάχθηκαν.
      Ξανακάνω μόκο, όπως γενικότερα, Θεός σχωρέστην.

      Διαγραφή
  3. Ανώνυμος θαυμαστής: Παρακαλώ, κύριοι! Μια διευκρίνιση: Ο Ανώνυμος που θαυμάζει την Τζένη Βάνου και την Αλέξια (και αναλαμβάνει ακεραία την ευθύνη για αυτό) δεν σχετίζεται με τον αντι-υπερρεαλιστή (και, αν δεν είχε φορτιστεί η λέξη, θα έλεγα "αντι-κομμουνιστή", καλά κάνει, δεν μου πέφτει λόγος) Ανώνυμο του άλλου σχολίου. Μάλλον πρέπει να βρούμε ταυτότητα και να αποκτήσουμε όνομα, ο καθένας το δικό του. Άλλη φορά σχόλια για τα άλλα ανώνυμα σχόλια, τα οποία δεν πολυκατάλαβα. Επίσης, γιατί ο υπεύθυνος των αναρτήσεων αυτοχαρακτηρίζεται με τέτοιον τρόπο; Μάλλον δεν αταλαβαίνω πολλά πράγματα τελευταία. Προς το παρόν, αιωνία η μνήμη της κυρίας Ευγενίας. Η ημέρα το επιβάλλει. Μας μεγάλωσε με έναν τρόπο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μας μεγάλωσε, είναι αλήθεια.
      Αν εννοείτε γιατί αυτοχαρακτηρίζομαι βλαξ, είναι γιατί όταν το έβαλα, κοροϊδευτικά το έβαλα το τραγούδι, όχι ότι μου άρεσε. Και επήλθε το μοιραίο.

      Για την ανωνυμία συμφωνώ. Ας λάβει έκαστος ανώνυμος ένα ψευδώνυμο για τη διατήρηση μίας συνέχειας.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος "Πράσινο βιολογικό τσάι": Είναι αλήθεια ότι κάτι κατάλαβα περί της μετανοίας σας (και αμαρτία εξομολογουμένη κ.λπ.) περί του αστείου (δεν παίζουμε ποτέ με καλλιτέχνες οιασδήποτε κατευθύνσεως όμως), αλλά για να σας απαλλάξω από τις ενοχές θα σας πω ότι ήταν πολλαπλώς ωραία και επιτυχημένη η υπονόμευση (συν το ότι έμαθα για την ύπαρξη αυτού του θαυμάσιου τραγουδιού που δεν γνώριζα). Δεν μπορώ να το τεκμηριώσω θεωρητικά, αλλά αυτή η σύνδεση του θέματος με το τραγούδι, το οποίο χρησιμοποιεί μια λέξη όπως χρησιμοποιείται στην καθημερινή γλώσσα μου άρεσε ιδιαιτέρως. Και θα χαρίσω την ανάρτηση και το τραγούδι (αν δεν τα έχει ήδη δει) σε μια φίλη μου που επιθυμεί, να γίνει αναφορικά με εμένα, αυτό που ο τίτλος του υπέροχου τραγουδιού αναφέρει. Συνυπολογίστε επίσης στη συζήτηση ότι αν ήταν με το κάθε αστείο να νιώθουμε ενοχές, τότε ο κ. Πανούσης θα είχε προ πολλού αυτοχειριαστεί. Όμως, συνεχίστε απτόητος. Είναι μια ανάσα αυτά που μας μαθαίνετε. Ωραία, λοιπόν. Ας πιούμε την τελευταία γουλιά του τζόνι γουόκερ (που αγόρασα εδώ στα ακριβά ξένα 10 ευρώ τη φιάλη ενώ στην εύπορη πατρίδα μας νομίζω κοστίζει 16) στη μνήμη της ωραίας και ευγενικής μορφής της κυρίας που έχει βάλει ένα λιθαράκι, που λένε, σε αυτό που είμαστε. Αιωνία σας η μνήμη, κυρία Ευγενία...

      Διαγραφή
    3. Ο Μουγκός Δούλος είπε:
      Αν το Πράσινο Τσάι χαρίζει τραγούδι, χαρίζει ελπίδες. Αν το νερό που καίει είναι πιο φτηνό, η τελευταία γουλιά πίνεται πιο γρήγορα. Αν η Τζένη Βάνου ζούσε, δεν θα τα έλεγε, να ξεγνοιάσει - για να μην ξεράσει, η Ανώνυμη Φίλη.

      Διαγραφή