τα ίδια σκατά

     Σε τι διαφέρουν οι άνθρωποι από τ' άλλα ζώα; Τις προάλλες παραλίγο να μας παρασύρει αυτό το ερώτημα και να λοξοδρομήσουμε από τη συμπαθή απορία ούτω ποία;. Στο μεταξύ, διαδόθηκε η φαντασιοπληξία περί ιστοσελίδας τού θανάτου· ας παραδοθούμε πια στην αγωνία για τις διαφορές μας με τ' άλλα ζώα.

Η αράχνη κάνει δουλειές πού μοιάζουν μ' αυτές που κάνει ο υφαντής, καί η μέλισσα με τό χτίσιμο των κυττάρων της κερήθρας της ντροπιάζει κάμποσους ανθρώπους -αρχιτέκτονες. Αυτό όμως πού ξεχωρίζει από τα πριν το χειρότερο αρχιτέκτονα από την καλύτερη μέλισσα είναι ότι έχει κιόλας φτιάξει το κύτταρο στο κεφάλι του, προτού το φτιάξει στο κερί. Στό τέλος τού προτσές της εργασίας προκύπτει ένα αποτέλεσμα πού υπήρχε κιόλας από την αρχή στην παράσταση του εργάτη, δηλαδή υπήρχε κιόλας ιδεατά.

     Η γνωστή αυτή ιδέα του Μαρξ, από το 5ο κεφάλαιο του 1ου τόμου του Κεφαλαίου, χρησιμοποιήθηκε συχνά για διάφορους παραδειγματισμούς, σε αντίθεση με εκείνη του 11ου κεφαλαίου του ίδιου τόμου με θέμα τη συνεργασία:

Η συνεργασία στο προτσές της εργασίας, όπως τη βρίσκουμε να επικρατεί στις αρχές του πολιτισμού της ανθρωπότητας, σε κυνηγετικούς λαούς ή λ.χ. στη γεωργία των ινδικών κοινοτήτων, στηρίζεται από τη μια μεριά στην κοινοχτημοσύνη των όρων παραγωγής και από την άλλη στο ότι το χωριστό άτομο έχει ακόμα αποσπαστεί τόσο λίγο από τον ομφάλιο λώρο της φυλής ή της κοινότητας, όσο το άτομο μέλισσα από την κυψέλη.

F. Bacon

active member - OriginalistasLowBap

     Οι τροφοσυλλέκτες σ' αυτές τις αρχές του πολιτισμού (λέξη - κλειδί που μπορεί να ξεκλειδώσει ατέλειωτες συζητήσεις), δεν είχαν ακόμα ακούσια ρυθμίσει τα βήματα των κοινωνιών τους στην πολιτισμική εξέλιξη που, σύμφωνα με τον Φρόιντ, είναι ο αγώνας ζωής του ανθρώπινου είδους. 

Γιατί οι συγγενείς μας, τα ζώα, δεν έχουν τέτοιον πολιτισμικό αγώνα; Δεν το ξέρουμε. Πολύ πιθανόν μερικά από αυτά, οι μέλισσες, τα μυρμήγκια, οι τερμίτες αγωνίσθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ώσπου να φτάσουν σε εκείνους τους κρατικούς θεσμούς, σε εκείνη την κατανομή των λειτουργιών, σε εκείνον τον περιορισμό των ατόμων τους που θαυμάζουμε σήμερα. Χαρακτηριστικό για την σημερινή μας κατάσταση είναι ότι οι αισθήσεις μας μας λένε πως σε καμία από αυτές τις πολιτείες των ζώων και με κανέναν από τους ρόλους που έχουν ανατεθεί εκεί στο ξεχωριστό ον δεν θα ήμασταν ευτυχισμένοι. Σε άλλα ζώα είναι δυνατόν να έχει επέλθει ισορροπία ανάμεσα στις επιδράσεις του περιβάλλοντος και στις αντιμαχόμενες μέσα τους ορμές και έτσι η εξέλιξη να έχει οδηγηθεί σε στασιμότητα. Στον πρωτόγονο άνθρωπο μια νέα εφόρμηση της λίμπιντο προκάλεσε ίσως νέα έξαψη της ορμής της καταστροφής. 

     Αυτή η ορμή της καταστροφής, εξηγεί ο Φρόιντ, είναι που αντιπαλεύει την ορμή της ζωής, τον αγώνα ζωής του ανθρώπινου είδους. Τι να πεις... Και τι να πιεις, βεβαίως. Ας μην λοξοδρομήσουμε όμως (ο ίδιος πάντα κίνδυνος)... Ο πολιτισμός άρχισε ν' αναβλύζει δυστυχία πριν ακόμα υπάρξει. Ήταν η (ιστορική) στιγμή που ο άνθρωπος στάθηκε στα δύο πόδια: 

Η υποχώρηση των οσφρητικών ερεθισμάτων φαίνεται όμως πως είναι συνέπεια της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τη γη, της ικανότητάς του να βαδίζει όρθιος, που κάνει τα μέχρι τώρα καλυμμένα γεννητικά του όργανα ορατά και να χρειάζονται κάλυψη, και δημιουργεί έτσι την αιδώ. Στην αρχή της μοιραίας πολιτισμικής διαδικασίας πρέπει να βρισκόταν δηλαδή η ορθοπόδηση του ανθρώπου. 

     Αηδία, λοιπόν. Τα σκατά προκαλούν αηδία, είναι η κοινότοπη διαπίστωση του συγγραφέα τού "Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας". Εξίσου κοινότοπη είναι η παρατήρηση ότι τα αποβαλλόμενα παραπροϊόντα του μεταβολισμού δεν προκαλούν αηδία στον ίδιο τον αποβολέα. Κι όταν ο τελευταίος είναι παιδί, δεν κωλώνει να τα οσφραίνεται.

Τα περιττώματα δεν προκαλούν αηδία στο παιδί, αλλά του φαίνονται πολύτιμα σαν αποχωρισμένο κομμάτι του σώματός του. Η εκπαίδευση επεμβαίνει εδώ ενεργητικά για επιτάχυνση της επικείμενης εξελικτικής πορείας, που θα κάνει τα περιττώματα άχρηστα, αηδιαστικά, απεχθή και απορριπτέα. Μια τέτοια επαναξιολόγηση δεν θα ήταν κατά κανέναν τρόπο δυνατή, αν αυτές οι εξαγόμενες από το σώμα ύλες δεν καταδικάζονταν εξαιτίας της ισχυρής οσμής τους να μοιραστούν την τύχη που επιφυλασσόταν στα οσφρητικά ερεθίσματα μετά την ορθοπόδηση του ανθρώπου. Έτσι ο πρωκτικός ερωτισμός υποκύπτει αρχικά στην "οργανική απώθηση", που άνοιξε τον δρόμο στον πολιτισμό. Ο κοινωνικός παράγοντας, που φροντίζει για την παραπέρα μεταμόρφωση του πρωκτικού ερωτισμού, δηλώνεται με το γεγονός ότι παρ' όλες τις εξελικτικές προόδους ο άνθρωπος δεν απεχθάνεται καθόλου την οσμή των δικών του περιττωμάτων, παρά μόνο των άλλων. Ο ακάθαρτος, δηλαδή αυτός που δεν κρύβει τα περιττώματά του, προσβάλλει έτσι τον άλλον, δεν του δείχνει σεβασμό, και το ίδιο μαρτυρούν και οι συνηθισμένες βαριές βρισιές. Δεν θα μπορούσαμε εξάλλου να καταλάβουμε το γεγονός ότι ο άνθρωπος χρησιμοποιεί το όνομα του πιστότερου φίλου του στο βασίλειο των ζώων σαν βρισιά, αν ο σκύλος δεν κέρδιζε με δύο ιδιότητές του την περιφρόνηση του ανθρώπου, με το ότι είναι ένα οσφρητικό ζώο που δεν αποφεύγει τα περιττώματα και δεν ντρέπεται για τις σεξουαλικές λειτουργίες του. 

     Πάω στο μέρος. Έτσι λέγαμε στο σπίτι το πατρικό όταν ήμουν μικρός. Το  μέρος: άοσμο σημαίνον για τα βρωμερά, για τους άλλους, σημαινόμενά μας.  Ο ομφάλιος λώρος του μέρους είναι η λεκάνη της τουαλέτας, που πολλοί τη λένε χέστρα, κι άλλοι χεστρώνα. Εκεί γίνεται η μάτιση του εντερικού σωλήνα με τον σωλήνα της αποχέτευσης, ο οποίος οδηγεί είτε στον βόθρο είτε στο αποχετευτικό δίκτυο. Η Erika Jong παρουσιάζει στο βιβλίο της "Ο φόβος της πτήσης" τους διάφορους δυτικούς τύπους χεστρών. Την ανάλυσή της προχωρά πιο πέρα ο Σλαβόι Ζίζεκ. Στη σχετική αναφορά του Α. Τ. Δρατζίδη, στην ΑΣ Κακών Τ, μαθαίνουμε ότι εκεί στην περιοχή του Έβρου το μέρος είναι ο πίσω. Η Jong εξηγεί ότι οι γερμανικές τουαλέτες έχουν την τρύπα μπροστά  κι έτσι ο αφοδεύων μπορεί να επιθεωρεί τα απόβλητά του. Η ίδια θεωρεί ότι άνθρωποι που μπορούν να φτιάξουν τέτοιες τουαλέτες είναι ικανοί για όλα, όπως το Τρίτο Ράιχ. 

darkcreek.

     Όταν ήμαστε μικροί μας μάθαιναν να τα λέμε κακά. Τα κακά ήταν κακά και ο εκπολιτισμός μας ξεκινούσε από εκεί. Πφού κακά ήταν μια εκπαιδευτική έκφραση αηδίας. Η πράξη της αφόδευσης είναι μια πράξη αυνανιστικού επιπέδου, όχι κυριολεκτικά, αλλά με την έννοια της μονήρους πράξης. Μόνο παιδιά και σκατολάγνοι θα το διέψευδαν. Όταν κάποιος θέλει να πάει στο μέρος, όχι προς νερού του αλλά για χέσιμο, μπορεί να ανακοινώσει πάω για την ανάγκη μου. Η ανάγκη δημιουργείται όταν εξαιτίας μαζικών κινήσεων στο ορθό χαλαρώνει ο μέσα σφιγκτήρας μυς του πρωκτού και πλέον θα πρέπει να σφιχτεί εκούσια ο έξω σφιγκτήρας, μια και ο μέσα δεν ελέγχεται. Το ίδιο συμβαίνει και με τ' άλλα ζώα με τα οποία έχουμε σχεδόν ολόιδιο γενετικό υλικό. Και εκείνα ελέγχουν την αφόδευση. Αλλά δεν σιχαίνονται, δεν αηδιάζουν. Η γάτα, λένε, είναι καθαρή· γιατί σκάβει, κάθεται στη γουβίτσα, τα κάνει κι ύστερα τα μουλώνει. Αντίθετα ο σκύλος δεν ενδιαφέρεται να κρύψει τα αριστουργήματα του μεταβολισμού του. Όμως η γάτα, που φτιάχνει αυτές τις αυτοσχέδιες τουαλέτες μιας χρήσης, γυρίζει μετά το κεφάλι και γλύφει τον πρωκτό της για να τον καθαρίσει. Στην πανανθρώπινη ανάγκη της ανακούφισης αναφέρεται το βιβλίο The Big Necessity της Rose George, που παρουσίασε η Cynical πριν από τέσσερα χρόνια, με τίτλο Η πολιτική της αφόδευσης. 

δρ. δρακατώρ

     Αν στο slang.gr κάνουμε αναζήτηση για τη λέξη σκατά θα πάρουμε 790 αποτελέσματα. Ανάμεσά τους, ο γνωστός στίχος από ποίημα του Σουρή σκατά ο μεν, σκατά ο δε, σκατά ο κόσμος όλος... Στο ίδιο ποίημα περιέχεται και η γνωστή κατάρα σκατά να φας, σκατά να πιεις, σκατά να πας να χέσεις, από σκατά να σηκωθείς και σε σκατά να πέσεις. Οι σχετικές αναφορές στο διαδίκτυο είναι ουκ ολίγες, τι δεν βρίσκεις άλλωστε σ' αυτό το χάος. Όμως βγήκαμε πάλι εκτός θέματος. 

smoothcrime09

     Τα παραπάνω είχαν γραφτεί πριν από τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα μου, που όταν καμιά φορά πήγαινα για κατούρημα μου έλεγε μπορείς να κατουρήσεις και για μένα και να σου χρωστώ ένα χέσιμο; Στο χωριό του, στο χωριό μας, στην Κρήτη, οι μανάδες έσπρωχναν καμιά φορά τα παιδιά ντωνε για να πέσουν πάνω του. Όταν το πρόσεξα μου εξήγησε ότι τον θεωρούσαν πολύ τυχερό και πως έτσι θα 'κλεβαν λίγη από την τύχη του. Πριν από εφτά χρόνια έχασε τον άλλο του γιο και τους διέψευσε. Πάντως η φήμη οφειλόταν στο ότι η μάνα του τον βρήκε κάποτε μωρό πασαλειμμένο με σκατά. Ο παππούς μου δεν την άφησε να πάει να δει γιάιντα κλαίει το κοπέλι· έπρεπε να του κουβαλήσει νερό στο κάτω δωμάτιο που το έχτιζε εκείνες τις μέρες. 

     Κι έτσι, εκτός θέματος πάντα, θυμήθηκα και τη σκηνή εκείνη από το "Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς" του Χρόνη Μίσσιου, που δίνει μιαν άλλη διάσταση στο σκατοπασάλειμμα. Ας είναι καλά ο KostasStCool που το δημοσίευσε στο μπλογκ του και το βρήκα έτοιμο:

Και ξαφνικά, από το βάθος των αποχωρητηρίων, ξεσπάει μια κραυγή: Πίσω, πουτάνες, και σας έφαγα… Εμφανίζεται ένας Καγιανάς θεόγυμνος, όπως τον γέννησε η μάνα του, πασαλειμμένος σκατά απ’ τη κορφή ως τα νύχια. Δεν υπάρχει ούτ’ ένας πόντος καθαρό δέρμα. Στ’ αριστερό του χέρι έχει αγκαλιά έναν τεράστιο κουβά γεμάτο σκατά. Με τρία σάλτα πλησιάζει σε θέση βολής τους επισήμους, όπου έγινε της πουτάνας. Βούταγε το δεξί χέρι στον κουβά, τσάκωνε μια χούφτα σκατά και τα εκσφενδόνιζε με εκπληκτική ευθυβολία, που λένε, στα μούτρα του διευθυντή, στο ντεκολτέ της κυρίας, στα γένια του παπά… Ουρλιαχτά, τσιρίδες, πανικός! Δεν είναι και μικρό πράμα να σε λούζουνε με σκατά πεντακοσίων κρατουμένων.

Την ίδια στιγμή βγαίνουν κι ο Γράσος με τρεις άλλους. Βαστάνε κάτι σίδερα που ‘χουν ξηλώσει από τα κρεβάτια, και πλακώνουν τους φερτάκηδες που, όπως ήταν μαζεμένοι μπροστά μπροστά, δεν προλάβανε να κάνουνε κιχ. Ανάστα ο Κύριος, σου λέω. Άμα υπάρχει Χριστός κι είναι δικός μας, όπως λένε, θα ‘σκασε στα γέλια κει πάνω. Η πόρτα της φυλακής, όπως ξέρεις, είναι πολύ στενή. Με το πρώτο ντου που τους κάνει ο Καγιανάς, έχει φρακάρει από τον παπά κι από μια χοντροκώλα κυρία του κατηχητικού. Ο διευθυντής, πασαλειμμένος σκατά, να φωνάζει «στα όπλα, στα όπλα, πιάστε τους», τι όπλα όμως κι αρχίδια, και ποιος να πάει να τσακώσει τον Καγιανά που γλίστραγε σα χέλι από το σκατό. Εντωμεταξύ, ο Γράσος με τους άλλους έχουν βγάλει εκτός μάχης τους ρουφιάνους του Καραδήμα. Όλοι κάτω ψάθα, κομμένες μύτες, αυτιά, σπασμένα κεφάλια, ένα προαύλιο στρωμένο με τραυματίες, αίμα και σκατά.

Όταν τέλειωσε το πατιρντί, οι μάγκες τραβάνε κάτι ξυράφια και σφάζονται, κι όπως τρέχουν τα αίματα, παίρνουν φόρα και βαράνε τα κεφάλια τους στον τοίχο. Νέτοι κάτω, πτώματα, σου λέω. Κάποτε, όταν αποκαταστάθηκε η κυκλοφορία στην πόρτα, πλακώσανε μέσα οι μπάτσοι με τ’ αυτόματα, μας κλείσανε στους θαλάμους, και μάζεψαν τους τραυματίες. Μάθαμε πως τον Καγιανά, τον Γράσο και τους άλλους τούς πήγαν κατευθείαν, χωρίς καν να τους επιδέσουν, στο τρελάδικο της Κέρκυρας.

Toulouse Lautrec

σωματική ανάγκη - arsenelumpen

     Το θέμα μας ήταν, μα κάπως λοξοδρομήσαμε, η διαφορά του ανθρώπου από τ' άλλα ζώα. Την επόμενη φορά θα συνεχίσουμε από την άλλη πλευρά της μάτισης αυτών των δυο καθοριστικών για την κατανόηση της διαφο-ράς σωλήνων. Που, βέβαια, παραμένει μικρή. Το δείχνουν και οι αναλύσεις του DNA των διαφόρων ειδών. Θα μπορούσαμε δηλαδή να θεωρήσουμε ότι άνθρωποι και λοιπά ζώα τα ίδια σκατά είμαστε. 

     Μαρίλδα μην ανησυχείς. Είναι παροδικό.