ο θεατός απρίλης αφήνει το φτυάρι

Η ιστορία, έγραψε ο Jacques Le Goff, πολύ καιρό πριν την πρωταπριλιά που μας πέρασε, είναι επιστήμη του χρόνου, στενά συνδεμένη με τις διάφορες αντιλήψεις για το χρόνο στο εσωτερικό της κοινωνίας. Ο χριστιανισμός, για παράδειγμα, συνδύασε τουλάχιστον τρία διαφορετικά είδη χρόνων, με πρώτο τον κυκλικό χρόνο της τελετουργίας που αξιοποιούσε το ειδωλολατρικό ημερολόγιο. Τον χρόνο της φύσης, δηλαδή, τις αδιάκοπα επανερχόμενες εποχές, που τις μυρίζουμε πιο πολύ στα φυτά, γι' αυτό χρειάζεται το χώμα, να σε διαπεράσουν οι στιγμές αυτού του χρόνου, δεν πρόκειται απλώς για ζήτημα ένδυσης και υπόδησης, θέρμανσης και δροσισμού, ομπρέλας και γυαλιών ηλίου. Μάθαμε ότι χρόνος είναι αυτό που μετρούν τα ρολόγια και τα ημερολόγια, που εμφανίζεται πάντα μπροστά μας, τον βλέπω κάτω δεξιά στην οθόνη του υπολογιστή, στο κινητό, στο ημερολόγιο του τοίχου, αυστηρά κομματιασμένο σε 60, 3.600, 86.400 κομματάκια, φτερωτές στιγμές, φτερόλεπτα. 

giphy

Έτσι τα βρήκαμε, λένε και δεν έχουν άδικο. Έτσι τα βρήκαμε. Άλλοτε η μέρα άρχιζε με την ανατολή και τέλειωνε στη δύση. Τώρα αργεί να νυχτώσει. Όχι μόνο γιατί μεγάλωσε η μέρα αλλά και γιατί άλλαξε η ώρα. Δεν έχουν όλες οι μέρες 24 ώρες. Μία έχει 23 κι άλλη μια 25. Τις μέρες που η ώρα αλλάζει. Ο χρόνος είναι κατασκευή. Την 1η Απριλίου 2014 ο Le Goff άφησε τα εγκόσμια. Στις 6 κάποιου Απρίλη η Αμαράντα άρχισε μετά από εντολή του θανάτου να υφαίνει το σάβανό της. Της παρουσιάστηκε σαν γυναίκα - μήπως είναι γυναίκα; - με γαλάζιο φόρεμα. Άρχισε να μετράει τον χρόνο με βελονιές. Τι σημασία είχαν πια οι ενδείξεις των ρολογιών και των ημερολογίων; Όταν έβαλε την τελευταία βελονιά, κάποιον Φλεβάρη, ήταν η ώρα να πεθάνει.Η Αμαράντα ειδοποίησε όλη την κοινότητα του Μακόντο και ανέλαβε να μεταφέρει δεκάδες πισσαρισμένα γράμματα των κατοίκων του στους νεκρούς τους. Τα Εκατό χρόνια μοναξιάς μπορούν να είναι Άρλεκιν, μπορούν να είναι και Ιλιάδα – ανάλογα με το πώς θα το διαβάζουμε, συμπεραίνει ο Τριαρίδης. Έτσι είναι, γενικά. Έτσι τα βρήκαμε, έτσι θα τ' αφήσουμε. Στις 17 Απριλίου ήρθε η ώρα του Gabriel Garcia Marquez. Στο ημερολόγιο του Ελύτη για τον αθέατο Απρίλιό του δεν βρίσκονται οι ημερομηνίες 6 και 17. Δεν τον μπορώ τον Ελύτη και το απριλιάτικο ημερολόγιό του. Δεν το μπορώ το φεγγάρι που σπαράζει στης νύχτας το κοτσάνι. Προτιμώ, μα το θεό, τον μπαρμπα-Φεγγάρη του Ρίτσου. 

Ο Μάης σηκώνει το φτυάρι κι ο Απρίλης τρέμει. Ο Μάκβεθ σκέφτεται την επαύριο. Ο χρόνος είναι κάτι σε ρήμα. Η Emily Dickinson:

Η πρώτη Πράξη είναι να βρεις
Η δεύτερη, να χάσεις, 

Για το "Χρυσόμαλλο το Δέρας" η Εκστρατεία 

Τρίτη

Τέταρτη, καμιά Ανακάλυψη - 

Πέμπτη, κανένα Πλήρωμα - 

Τέλος, ούτε Χρυσόμαλλη Προβιά - 

Κι ο Ιάσων - ένα ψέμα.

(1864)

laiocontent

εδώ, στο τέλος, η θάνατος στα λευκά





μα πού να τόβρει η νύχτα το κοτσάνι
λες κι είναι το φεγγάρι μου καρπός της
σπαράζει, αλήθεια, βρέχει το άσπρο της φουστάνι
δύσκολη θάνατος, στις λάσπες η ατραπός της