η λοταρία των ξένων

зеркало


ήσαν τα πάντα τύχη
εξόν το τι θα τύχει
ενός του βγάλαν νύχι
τον κόντυναν μια πήχη
κι οι κόποι του οι μύχιοι
ανοίκειοι γίναν στίχοι

зеркало

     Το λαχείο της Βαβυλώνας ήταν χρήσιμο για την εκλογική πρόταση της λοταρίας των κουκιών, αλλά η επίγευσή του είναι τόσο μυστηριακή όσο και πολύσημη. Το ποιο από τα λαχεία θα σου τύχαινε στη Βαβυλώνα ήταν τύχη. Το ποια θα ήταν η τύχη δεν ήταν τυχαίο. Ή το ένα ή το άλλο ή το παράλλο, αλλά οι τυχαία επιλέξιμες επιλογές δεν ήταν τυχαίες. Οι ιστορικοί της Βαβυλώνας έχουν επινοήσει μια μέθοδο για να ρυθμίζουν την τύχη, λέει ο αφηγητής (σε ποιους άραγε;) στην ιστορία του Μπόρχες. Η τύχη ρυθμιζόταν από την Εταιρία, το νέο κράτος της Βαβυλώνας που γινόταν ολοένα πιο ζοφερό, όντας πάντοτε εγγυητής της ισότητας των ευκαιριών στη Λοταρία, στο τυχαίο, το συμπτωματικό, δηλαδή στο ενδεχόμενο και προβλέψιμο. Όπως όλοι οι άνδρες της Βαβυλώνας... επαναλαμβάνει ο αφηγητής στην αρχή. Η αποτρόπαιη ποικιλία της τυχαιότητας τους αφορά όλους, τουλάχιστον τους άντρες. Αφορούσε όπως όλους και τον αφηγητή, που πια δεν ζει εκεί, ζει μόνο με τις αναμνήσεις του. 

MonkeyIslandBlues

     Στην πραγματική ζωή οι τύχες που την καθορίζουν είναι ό,τι επιδιώξαμε με πείσμα. Έτσι αποκτούν το φρικώδες νόημά τους. Στη Βαβυλώνα η Εταιρία είναι ο αδιαμφισβήτητος Κύριος. Δεν έχει τελικά σημασία το αποτέλεσμα της κλήρωσης, αλλά η καταναγκαστική επανάληψή της. Κι αν είναι πάλι fort, το da μπορεί να περιμένει την επόμενη φορά. Η Βαβυλώνα είναι η μακρινή πατρίδα, το ανοίκειο, το απωθημένο οικείο, το αλλόκοτο αιδοίο, η πηγή ηδονών και οδυνών εξ ίσου ποθητών: η Εταιρεία υποχρεώθηκε ν' αυξήσει τους άτυχους αριθμούς παρακινημένη από τους παίκτες. Η αβάσταχτα τυχαία στιγμή της σύλληψης, η κυοφορία, η γέννηση του ταξιδιώτη που θυμάται, σαν συλλογικός ταξιδιώτης, και την αποδοχή και την απόρριψη από την πικρή, τη βασανιστική πατρίδα. 
     Μια άτυχη κλήρωση μπορούσε να επιφέρει ακρωτηριασμό, ατίμωση μ' όλους τους τρόπους, θάνατο, γράφει ο Μπόρχες. Η πρόκληση της τύχης ξαναγεννά κάθε φορά το άγχος του ευνουχισμού, την ταπείνωση, τον μερικό, τον αργό αλλά και τον τελικό, τον θελκτικό θάνατο.  
     Όμως καμιά εντολή που κληρώθηκε δεν είναι τελική. Όλες διακλαδώνονται σε άλλες. Καμιά απόφαση της Εταιρίας δεν υλοποιείται, καμιά δεν γίνεται πραγματικότητα, όλες συνθέτουν το ασήκωτο περιεχόμενο ενός κάδου ανακύκλωσης για τους φόβους, τα άγχη, τις ελπίδες, τους ανικανοποίητους πόθους, την απόλυτη νοσταλγία όλων των ανδρών της Βαβυλώνας και του αφηγητή που φεύγει για πάντα, που εγκαταλείπει τη ζωή κι έτσι εγκαταλείπει οριστικά κι ό,τι είχε για πάντα χάσει, αφού γεννήθηκε.

     Αυτός θυμάται. Ο ξένος μέσα μας. Εμείς. Ο ξένος μέσα μας. Τρομαγμένος και δυνατός. Νεκρός κι αναστημένος. Βουρκόλακας και γεροντάκι ανήμπορο. Ο Μπόρχες το φανερώνει: παραδοσιακή και κληρονομική ή αχόρταγα αιώνια επιβεβλημένη, όπως και νάναι, η ζωή βολοδέρνει σε μια ιερή αταξία.

2shooz

     Στο θάνατο και το θηλυκό, στο έσχατο και το πρωταρχικό που μας απορροφούν και μας συγκροτούν, για να μας αναστατώσουν με την επιστροφή τους, προστίθεται ο "άνθρωπος [...], όταν του αποδίδουμε κακές προθέσεις, που πραγματώνονται με τη βοήθεια ξεχωριστών δυνάμεων". 

......

     Στη σαγηνευμένη απόρριψη που προκαλεί μέσα μας ο ξένος υπάρχει ένα μερίδιο ανησυχητικής ξενότητας, με την έννοια της αποπροσωποποίησης που αποκάλυψε ο Φρόυντ σ' αυτήν, το οποίο μας επανασυνδέει με τις επιθυμίες μας και τους παιδικούς μας φόβους για τον άλλον - τον άλλον της γυναίκας, τον άλλον του θανάτου, τον άλλον της ανεξέλεγκτης ενόρμησης. Ο ξένος είναι μέσα μας. Κι όταν τον αποφεύγουμε ή τον καταπολεμούμε, παλεύουμε ενάντια στο ασυνείδητό μας - αυτό το "αλλότριο" της ανέφικτης "προσωπικής μας επικράτειας". Με λεπτότητα και αναλυτικό πνεύμα, ο Φρόυντ δεν μιλάει για ξένους: μας μαθαίνει να ανακαλύψουμε τον ξένο μέσα μας. 

Julia Kristeva: Ξένοι μέσα στον εαυτό μας

εκδ. SCRIPTA - 2004, μτφ. Βασ. Πατσογιάννης

(το κειμενάκι σε εισαγωγικά, του Φρόιντ)

xtina - the Cybercades Project

ο ξένος μέσα σου θα παίξει λόττο

σε μία σπείρα που τρέχει η μπίλια  

στο μέσα είναι σου ξανά μπουρλότο

φρικώδη χείλια - μαχαίρια φίλια

ο ξένος μέσα σου δίχως τα μάτια

μάταια ψάχνεις να δεις πού βλέπει

να δεις τι βλέπει - χαρτιά δεμάτια

μουχλιάσαν κιόλας στην τρύπια σκέπη

Tio Guim

αμάν πια

τα χαρτιά / τα γράμματα / οι μέθοδες

το αυτό και το παυτό

οι δομές και τα δεσμά

η σηαπόδομη και το βανσύμ

ανάλυσέ το

κουτέ ντε

ζήσε στη θαλπωρή της θεωρίας

κάνε τραγούδι την απώθηση

σβήσε την τέρψη της μωρίας

asger jorn

politisfokidas

  

     Οι νευρωτικοί άνδρες αναφέρουν συχνά ότι τα γυναικεία γεννητικά όργανα τους φαίνονται αλλόκοτα. Όμως, αυτό το αλλόκοτο, το ανοίκειο, είναι η είσοδος στην κοιτίδα του ανθρώπινου βρέφους, στο μέρος εκείνο όπου αρχίζει η ανάπτυξη του ανθρώπου. Σύμφωνα με ένα ευφυολόγημα, "η αγάπη είναι η νοσταλγία για την πατρίδα". Όταν κάποιος βλέπει στο όνειρό του ένα μέρος ή ένα τοπίο που του φαίνεται οικείο, που τον κάνει να σκεφτεί ότι έχει βρεθεί κάποτε εκεί, η ερμηνεία οφείλει να παραπέψει στα γεννητικά όργανα ή στο σώμα της γυναίκας. Και σ' αυτήν, λοιπόν, την περίπτωση το ανοίκειο, το φρικώδες [unheimlich], είναι αυτό που ήταν κάποτε οικείο [heimlich, heimisch]. Όμως το πρόθεμα un σ' αυτή τη λέξη είναι το σήμα κατατεθέν της απώθησης. 

Sigmund Freud:  ΤΟ ΑΝΟΙΚΕΙΟ

εκδ. ΠΛΕΘΡΟΝ - 2009, μτφ. Έμη Βαϊκούση

lauraemarmor

κι οι τόσες ύβρεις, μέρες που 'ναι, 

να σκεπάζουν τους ψιθύρους Ουρμαχάλ