Σάββατο 11 Ιουνίου 2011

Ντοστογιέφσκι: παντού καθάρματα!




Πορτραίτο του Ντοστογιέφσκι από τον Βασίλι Περόφ, 1872



- Marie, Marie – γύρισε συγκινημένος ο Σάτοβ – ω, Marie! Αν ήξερες πόσα περάσανε σ’ αυτά τα τρία χρόνια, πόσα αλλάξανε! Άκουσα αργότερα πως τάχα με περιφρόνησες γιατί άλλαξα πεποιθήσεις. Ποιους εγκατέλειψα λοιπόν; Τους εχθρούς της ζωντανής ζωής, τους ξεπερασμένους λιμπεραλιστάκους που φοβούνται την ίδια τη δική τους ανεξαρτησία· τους λακέδες της σκέψης, τους εχθρούς της προσωπικότητας και της ελευθερίας, τους νερόβραστους ιεροκήρυκες της νέκρας και της σαπίλας! Τι έχουν; Τη χρυσή μέση οδό, την πιο αστική, την πιο σιχαμερή ανικανότητα, τη ζηλιάρικη ισότητα, ισότητα χωρίς προσωπική αξιοπρέπεια, ισότητα όπως τη νιώθει ο λακές κι όπως την ένιωθε ο Γάλλος του 1793… Και, το κυριότερο, παντού καθάρματα, καθάρματα και πάλι καθάρματα!

Terem-Quartet -  Liricheskiy 1812 Goda


Ο Σάτοβ έβγαλε ξαφνικά μια σύντομη κι απελπισμένη κραυγή· δεν τον άφησαν όμως να φωνάξει άλλο: ο Πέτρος Στεπάνοβιτς ακούμπησε γερά την κάννη του περίστροφου στο μέτωπό του και πίεσε τη σκανδάλη.

Terem-Quartet - Provody Kazakov


Όταν ο Πέτρος Στεπάνοβιτς έδεσε τις πέτρες και σηκώθηκε, τον Βιργίνσκη τον έπιασε ξαφνικά ρίγος· τρεμούλιασε σύγκορμος, χτύπησε τα χέρια του και φώναξε πικραμένα:
- Δεν είναι αυτό, όχι, δεν είναι αυτό, δεν είναι αυτό που ’πρεπε να γίνει!
Ίσως να πρόσθετε και τίποτ’ άλλο στο τόσο καθυστερημένο του ξεφωνητό, μα ο Λιάμσιν δεν τον άφησε να τελειώσει· τον άρπαξε ξαφνικά από πίσω και τον έσφιξε μ’ όλη του τη δύναμη, βγάζοντας ταυτόχρονα κάτι πρωτάκουστες τσιριξιές. Υπάρχουν στιγμές δυνατού φόβου, που ο άνθρωπος βάζει τις φωνές κι οι φωνές του αυτές δεν μοιάζουν καθόλου με τη φωνή του, μα νομίζεις πως βγαίνουν από κάποιο άλλο λαρύγγι. Ο Λιάμσιν φώναζε κι η φωνή του δεν ήταν ανθρώπινη· έμοιαζε με φωνή θηρίου. Σφίγγοντας όλο και πιο δυνατά από πίσω τον Βιργίνσκη, ούρλιαζε χωρίς διακοπή, έχοντας γουρλώσει τα μάτια του, ανοίγοντας διάπλατα το στόμα του και χτυπώντας γρήγορα γρήγορα τα πόδια του στο χώμα. Ο Βιργίνσκη τρόμαξε τόσο, που ’βαλε κι αυτός τις φωνές σαν τρελός κι άρχισε ν’ αποτραβιέται απ’ το αγκάλιασμα του Λιάμσιν με τόση παραφορά κι αγανάκτηση, που δε θα τις περίμενες ποτέ από δαύτονε. Τον γρατζούναγε και τον χτυπούσε όσο μπορούσε με τις γροθιές. Ο Έρκελ τον βοήθησε να λευτερωθεί απ’ τον Λιάμσιν. Μα, όταν ο Βιργίνσκη πετάχτηκε κατατρομαγμένος δέκα βήματα μακριά, ο Λιάμσιν είδε ξαφνικά τον Πέτρο Στεπάνοβιτς· ούρλιαξε και πάλι κι όρμησε καταπάνω του. Σκόνταψε στο πτώμα κι έπεσε πάνω στον Πέτρο Στεπάνοβιτς, τον άρπαξε και τον έσφιξε τόσο δυνατά χώνοντας και το κεφάλι στο στήθος του, που ούτε ο Πέτρος Στεπάνοβιτς ούτε ο Τολκατσένκο ούτε ο Λιπούτιν δεν μπορέσανε να κάνουν τίποτα τις πρώτες στιγμές. Ο Πέτρος Στεπάνοβιτς φώναζε, έβριζε, τον χτύπαγε με τις γροθιές του στο κεφάλι· τελικά τα κατάφερε και του ξέφυγε, κι έβγαλε αμέσως το πιστόλι του. Έβαλε την κάννη ίσα στο στόμα του Λιάμσιν, που εξακολουθούσε να ουρλιάζει και να το ‘χει ορθάνοιχτο – ο Τολκατσένκο, ο Έρκελ κι ο Λιπούτιν τον κράταγαν γερά απ’ τα χέρια. Μα ο Λιάμσιν εξακολουθούσε να τσιρίζει κι ας ήταν και το περίστροφο μπροστά του. Τέλος, ο Έρκελ δίπλωσε το μεταξωτό κασκόλ του και το ’χωσε στο στόμα του Λιάμσιν. Έτσι οι κραυγές πάψανε. 

 
Terem-Quartet - Diplomat Waltz


Φιόντορ Ντοστογιέβσκη, Δαιμονισμένοι
Μτφ. Άρης Αλεξάνδρου
Εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα 1947

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου